«САРЫСУ ӨҢІРІНІҢ МУЗЫКАЛЫҚ МҰРАСЫ» CD ДИСКІЛЕР ЖИНАҒЫ ШЫҚТЫ

Президент Нұрсұлтан Назарбаев өзінің жуықта жариялаған «Ұлы даланың жеті қыры» атты мақаласын «Рухани жаңғыру» бағдарламасының жалғасы екенін айтып өтті. Мақаладағы «ДАЛА ФОЛЬКЛОРЫ МЕН МУЗЫКАСЫНЫҢ МЫҢ ЖЫЛЫ» атты басымдығында Елбасы: «Бұл жоба аясында бізге «Дала фольклорының антологиясын» жасау керек... қазақтың қобыз, домбыра, сыбызғы, сазсырнай және басқа да дәстүрлі музыкалық аспаптарымен орындауға арналған маңызды туындылар топтамасын – «Ұлы даланың көне сарындары» жинағын басып шығару қажет. Ұлы Даланың фольклоры мен әуендері заманауи цифрлық форматта «жаңа тыныс» алуға тиіс. Бұл жобаларды жүзеге асыру үшін көшпенділердің бай мұрасын жүйелеуге қабілетті ғана емес, сондай-ақ оның өзектілігін арттыра алатын отандық және шетелдік кәсіби мамандарды тарту маңызды. Біздің мәдениетіміздің негізгі сюжеттерінде, кейіпкерлері мен сарындарында шекара болмайды, сол себепті оны жүйелі зерттеп, бүкіл Орталық Еуразия кеңістігі мен барша әлемде дәріптеуге тиіспіз. Ауызша және музыкалық дәстүрді жаңғырту қазіргі заманғы аудиторияға жақын әрі түсінікті форматта болуы керек. Атап айтқанда, көнерген сөздер мен мәтіндерді суреттерімен қоса беруге, айқын видеоматериалдар формасында ұсынуға болады. Музыкалық дыбыстар мен әуендер табиғи аспаптармен ғана емес, олардың заманауи электронды нұсқалары арқылы да шығарылады.  Сонымен қатар фольклорлық дәстүрдің ортақ тарихи негіздерін іздеу үшін Қазақстанның түрлі өңірлері мен өзге елдерге бірнеше іздеу-зерттеу экспедицияларын ұйымдастыру қажет» -деп осы бағытта жүргізілуге тиісті әрбір қадамды түсіндірді. Бұл тапсырманың басы көпке ұзамай Жамбыл облысының Сарысу ауданында жүзеге асырылып та қойды.

Сарысу өңірі – ежелден тарихи,  мәдени-рухани мұралардың қайнар көзі ғана емес, талай таланттарды тудырған – алтын бесік. Сарысудан шыққан композиторлар мен әншілер есімі  бұл күнде алты алашқа мәлім. Осы орайда,  Сарысу өңірінен шыққан, қазақ өнерінде қайталанбас қолтаңба қалдырған композиторлар Илья Жақанов пен Тынышбай Рахым әндері III, IV дискілерге топтастырылып, біртуар әншілер: Амангелді Сембин мен Сәуле Жанпейісованың орындауындағы шығармалар V-VI дискілерге жинақталды. Ал «Сарысу композиторлары мен әншілері» атты VІІ-VІІІ дискілерге Сарысу өңірінің талантты өнерпаздарының шығармалары енгізілді.

«Сарысу өңірінің музыкалық мұрасы» аталатын бұл жинаққа Жамбыл облысы Сарысу ауданында туған халық композиторлары мен қазіргі заман сазгерлерінің шығармалары, осы өңірде көп орындалатын халық әндері мен есімі елге таныс әнші, күйшілері еніп отыр. Таратып айтсақ:

Бесігін ән тербеген Қаратау - саусағынан саз төгілген дәулескер күйшілердің де мекені. Қарт Қаратаудың қойнауы Қорқыттан қалған сарынды жаңғыртып, Ықыластай ұлы күйшімен халқының құлағын классикалық қобыз күйлеріне қандырған жер. Сондықтан, І дискі дәулескер күйші Ықылас Дүкенұлының күйлеріне арналып, радиохабарлар берілді.

Қара домбырасымен ел тарихын шежіредей сарнатқан Сүгір күйлерінен бастау алып, дәстүрдің жалғасы іспетті күйлердің таңдаулы нұсқалары Сарысулық күйшілердің орындауларында «Сарысу күйшілері» деген атаумен IІ дискіге енді. Және мұнда Сарысулық күйшілердің шығармашылық портретін ашатын радиохабарлар да берілді.

Бұл 8 дискіден тұратын СД жинақ - асыл қазынамызға жанашырлық танытып, жарыққа шығаруға демеушілік жасаған Сарысу өңірінің тумасы, ҚР Президентінің «Парыз» байқауының жүлдегері, белгілі меценат, кәсіпкер Жеңіс Бөрібекұлы Тоғызақбаев. Жоба кеңесшісі - Жазушы, композитор, өнер зерттеушісі, Қазақстанның және Қырғызстанның еңбек сіңірген мәдениет қызметкері, Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері, Халықаралық Жамбыл атындағы сыйлықтың лауреаты Илья Жақанов. Жоба продюсері, идея авторы - ҚР Президенті сыйлығының лауреаты, Мемлекеттік «Дарын» жастар сыйлығының иегері, ҚР Мәдениет қайраткері, философия ғылымдарының кандидаты Болатбек Төлепберген.

Қарт Қаратау – ұлтымыздың тағдыр талайына талай мәрте куә болған тарихы терең өлке. Осынау өлкеден бастау алған рухани байлығымызды көпке паш етіп, қазақтың рухани мұрасын насихаттау мақсатындағы Жамбыл облысы Сарысу ауданының асыл мұра – ән, күй қазынасын барынша мол қамтыған мұндай антология еліміз бойынша аудандық деңгейде тұңғыш рет шығарылып отыр.